Geçen hafta Dünya Ekonomik Forumu’nun baş ekonomistlerin görüşlerini içeren raporu yayınlandı. Pandeminin tüm ekonomileri etkisi altına aldığı 2020’nin ilk yarısının ardından ikinci yarıda dünya ekonomisini bekleyen sorunlara dikkat çeken rapor ekonomilerin toparlanması için biraz daha zamana ihtiyaç olduğuna işaret ediyor.
Hatırlayacağınız üzere pandemi öncesi dönemde en çok konuştuğumuz konuların başında ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşı ve ekonomilerdeki korumacı politikalar geliyordu. Ben de pek çok yazımda korumacı ekonomi politikalarının dünya ekonomisini tehdit eder hale geldiğini ve serbest ticaretin önündeki engellerin çatışma risklerini artırdığını ifade etmiştim. Benzeri şekilde, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası baş ekonomisti Beata Javorcik de pandemi sonrası dönem için en büyük tehdidin korumacı ekonomi politikaları olduğuna dikkat çekiyor. Javorcik’e göre ülke ekonomilerini kurtarmak için bazı liderlerin popülist politikalarla ekonomilerini daha fazla kapatma riski var ve bu durum için G20’nin henüz bir aksiyon almaması endişe verici.
Allianz’ın baş ekonomisti Ludovic Subran ise 2020’nin ikinci yarısı için cevaplanması gereken en önemli sorunun tüketicilerin davranışları ile ilgili olduğunu söylüyor. Subran’a göre en önemli konu tüketicilerin tasarruf etmekten vazgeçip yeniden harcama yapmaya ne zaman başlayacakları. Bunun sağlanmaması durumunda zaten durma noktasına gelen pek çok ekonominin toparlanması imkansız hale gelecek ve vergi gelirleri düşen ekonomi yöneticileri daha zor bir döneme girmiş olacak.
UBS’in baş ekonomisti Paul Donovan, pandemi sonrası en önemli sorunlardan birisinin ekonomilerde sürdürülebilir kalkınmaya yönelik olacağını ifade ediyor. Pek çok ülke ekonomisinin pandemi sürecinde günlük politikalara yönelmesi ve alınan kararların çevreyi önceleyen yeşil politikalardan uzak olması ise sürdürülebilir kalkınma açısından büyük bir risk oluşturuyor.
Pandemi tüm ekonomileri etkiledi. Ancak toparlanma sürecinde gelişmekte olan ekonomiler hali hazırdaki yapısal sorunları yüzünden daha fazla zorlanıyorlar. Bu konuya dikkat çeken Saadia Zahidi, gelişmekte olan ekonomilerin farklı bir büyüme modelini düşünmeleri gerektiğini ifade ediyor. Bu noktada dördüncü sanayi devriminin kritik öneme sahip olduğunu belirten Dünya Ekonomi Forumu yöneticisi Zahidi’nin ekonomik sıçrama için farklı politikalara odaklanılması gerektiği önerisini de gözardı etmemek gerekiyor.
