Savaşın neonazi yüzü: Azov’a karşı Wagner

Rus lider Putin’in “Nazilerden arındırma” gerekçesinin hedefinde Azov Taburu yer alıyor.

Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgal harekatı dördüncü haftasında devam ederken, savaşın her iki tarafında kullanılan aşırı sağ propaganda ve yapılar öne çıkıyor.

Ukrayna’da özellikle 2014 sonrasında güçlenen Azov Taburları tartışmaların odağında yer alırken, Rusya tarafında da Kremlin ile yakın bağları olduğu belirtilen Wagner Grubu içindeki aşırı sağ yapıların etkisi dikkatlerden kaçmıyor.

Rusya lideri Vladimir Putin’in ‘Ukrayna’yı nazilerden arındırma’ söyleminin altında Azov Taburları gibi gruplar hedef alınırken, Moskova’nın benzer yapıları kendi çıkarları için hem ülke içinde hem de Avrupa’da desteklediği biliniyor. Ukrayna’nın Ruslar tarafından abluka altına alınan liman kenti Mariupol’u savunanların başında da aşırı sağ ile bağlantılı olduğu iddia edilen “Azov Taburu” geliyor.

TARTIŞMALI SEMBOL

“Azov”un merkez karargahı Mariupol’da bulunuyor. Ulusal Muhafızlar’ın bir parçası olan “Azov Taburu” Ukrayna İçişleri Bakanlığı’na bağlı bir birim.

İyi eğitimli savaşçılardan oluşan birliğin aynı zamanda oldukça tartışmalı bir grup olmasının nedeni ise üyelerinin milliyetçilerden ve aşırı sağcılardan oluşması. Taburun, Nazi SS birliklerinin de kullandığı “Wolfsangel” adı verilen sembole benzeyen bir arma taşıması da tartışmaların odağında

. “Azov Taburu” da bu Nazi dönemi sembolünün aslında “N” ve “I” harflerinden oluştuğunu ve “Nationale Idee” (Ulusal Fikir) anlamına geldiğini savunuyor.

ÇEKİRDEK SAĞ SEKTÖR

“Azov”un kurucusu ve lideri, yıllarca aşırı sağcı çevrelerde faal olan, Karkiv Üniversitesi Tarih Fakültesi’nden mezun 42 yaşındaki Andriy Biletski. Azov Taburunun bazı savaşçıları daha önce kendine “Sağ Sektör” adını veren küçük ancak faal bir aşırı sağcı örgütün üyeleriydi.

Söz konusu örgütün nüvesini ise Ukrayna’nın doğusunda yaşayan, Rusça konuşan ve doğu Slav halklarının, yani Ruslar, Belaruslar ve Ukraynalıların birleşmesini savunan kişiler oluşturuyordu.

Bunlardan bazıları çeşitli futbol takımlarının holiganları, bazıları ise milliyetçi çevrelerde yer alan militanlardı. Biletski, bazı eski savaşçılarla birlikte “Ulusal Kol” adlı bir siyasi parti kurdu ancak bu parti seçimlerde kayda değer bir başarı elde edemedi.

BİN SAVAŞÇIYA SAHİP

2014 yılının yaz aylarında Mariupol’un Rusya yanlısı ayrılıkçılardan geri alınmasında, o dönem kısıtlı bir güce sahip “Azov”un da katkısı oldu.

Aynı yılın sonbahar mevsiminde tabur gücüne dönüşen “Azov”un, Ukrayna Savaşı başlamadan önce, medyada yer alan bilgilere göre yaklaşık bin savaşçısı ve elinde top ve tankları da vardı.

Dönemin Ukrayna hükümeti de, 2014 yılında aşırı milliyetçi bu grubu devlet yapısının içine entegre etme kararı almıştı.

RUS İMPARATORLUK HAREKETİ

Madalyonun diğer tarafında ise Rusya lideri Vladimir Putin’e yakın isimlerden, Yevgeny Prigozhin tarafından kurulduğu belirtilen Wagner grubu yer alıyor.

Guardian’ın haberine göre mesajlaşma uygulaması Telegram’da 15 Mart tarihli bir gönderide, Moskova destekli ayrılıkçılar tarafından Donetsk’te geldiği iddia edilen, ABD’nin terörist olarak listelediği beyaz üstünlükçü paramiliter bir örgüt olan Rus İmparatorluk Hareketi’nin (RIM) bayrağı görülüyor. Gönderi, Putin yanlısı bir kanal tarafından paylaşıldı.

RUSICH ETKİSİ

Öte yandan habere göre Telegram’da ve Rus sosyal medya platformu VKontakte’de (VK) yayınlanan aşırılık yanlısı içeriğin çoğu, Wagner Grubu içindeki Rusich adlı aşırı sağ bir birimle, bazıları ise Kremlin yanlısı çevrimiçi topluluklarla bağlantılı, aşırı sağcı birimlerin bazılarının Wagner adını ve logosunu taşıdığı görülüyor.