Anne ve baba adayları “Aile Yılı” kapsamında çalışan ebeveynlerin sosyal haklarını güçlendirecek yeni düzenlemeleri yakından takip ediyor. 2025’in “Aile Yılı” ilan edilmesinin ardından, çalışan anne ve babaların doğum izni haklarında kapsamlı bir değişiklik gündeme geldi. Annelik izni ve babalık izni kaç gün olacak, uzayacak mı? Doğum sonrası izin süreleri kaç gün? İşte doğum izni sürelerinde yaşanan değişikliğe dair son gelişmeler.
Doğum izni süreleri değişiyor
Yürürlükte olan uygulamaya göre kadın çalışanlar, doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta ücretli izin hakkına sahip. Yeni düzenleme hayata geçerse bu süreye 4 hafta daha eklenecek.
Annelik ve babalık izni süresi uzayacak mı?
Yeni değişiklik için hükümet artık sonlara geliyor. NTV'nin haberine göre, doğum izninin 20 ya da 24 haftaya çıkarılması gündemde. Ayrıca, mevzuattaki ilgili düzenlemede anne yerine "ebeveyn" kelimesi yer alacak. Böylece doğum öncesindeki doktor onayıyla sonraya aktarılabilen izni isterse baba kullanabilecek. Doğum sonrası babaya verilen izin de 2 katına çıkarılacak. Yani 5 yerine 10 gün olarak uygulanacak.
İŞÇİ ANNELERİN HAKKINA DÜZENLEME
Hükümetin bu düzenlemeyle bir diğer amacı da bu süreçte işçi ile memur arasındaki hak farklarının ortadan kaldırılması. Mevcut düzenlemede işçi anneler bebek 1 yaşına gelinceye kadar günde 1 buçuk saat süt izni alabiliyor. Memurlar ise; ilk 6 ay 3 saat, sonraki 6 ayda da 1 buçuk saat süt izni kullanabiliyor.
Mevcut durum
4857 sayılı İş Kanunu m. 74’e göre kadın işçiler için ücretli analık hâli izni; doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta olarak düzenlenmiş durumda. Ücretli doğum izninin yanında, aileyi destekleyen başka haklar da mevcut. Özel sektördeki kadın çalışanlar, ücretli iznin bitiminde 6 aya kadar ücretsiz doğum izni kullanabiliyor. Ayrıca, çocuk bir yaşına gelene kadar her gün 1.5 saat emzirme izni hakkı var; bu süre çalışma süresinden sayılıyor.
Çalışan anneler için yarım çalışma modeli de uygulanabiliyor: İlk doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, üçüncü doğumda 180 gün yarı zamanlı çalışma ve devlet tarafından ödenen yarım çalışma ödeneği ile destekleniyor. İsteyen ebeveynler – anne veya baba – çocuğun ilkokula başlayacağı döneme kadar kısmi süreli çalışma talep etme hakkına sahip.
Özel sektör işçi statüsünde çalışan erkekler için babalık izni süresi; kanuna göre 5 gün ücretli izin hakkı olarak tanımlanmış durumda. Buna karşılık, kamu çalışanları için babalık izni 10 gün olarak düzenlenmiş durumda.
Düzenlemenin, çalışan ebeveynlerin aile yaşamını desteklemeyi ve çocuk bakımında ortak sorumluluğu güçlendirmeyi amaçladığı belirtiliyor.
