Türkiye; karar verme, anlam keşfetme ve öğrenme gibi eylemlerin, bilgisayar veya bilgisayar kontrolündeki bir makine tarafından gerçekleştirilmesi olarak tanımlanabilecek yapay zeka alanındaki stratejisini belirledi.
2021-2025 İÇİN YOL HARİTASI
11'inci Kalkınma Planı ile 2021 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı doğrultusunda Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanlığı ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan belge, Türkiye'nin 2025 yılına kadar yapay zeka alanında yürüteceği çalışmalar için yol haritası niteliği taşıyor.
NELERE ÖNCELİK VERİLECEK?
Ulusal Yapay Zeka Stratejisi 6 stratejik öncelik etrafında tasarlandı. Öncelikler, "yapay zeka uzmanı yetiştirmek ve alanda istihdamı artırmak", "araştırma, girişimcilik ve yenilikçiliği desteklemek", "kaliteli veriye ve teknik altyapıya erişim", "sosyoekonomik uyumu hızlandıracak düzenlemeler yapmak", "uluslararası iş birliklerini güçlendirmek" ve "yapısal ve iş gücü dönüşümünü hızlandırmak" olarak belirlendi. Stratejide bu öncelikler bağlamında 24 amaç ve 119 tedbir de bulunuyor.
BELİRLENEN HEDEFLER NELER?
Stratejide belirlenen 2025 hedeflerinden bazıları şöyle: "GSYİH'ye katkısı yüzde 5'e yükseltilecek. İstihdam en az 50 bin kişiye çıkarılacak. Merkezi ve yerel yönetim kamu kurum ve kuruluşlarında yapay zeka alanındaki istihdam en az 1000 kişi olacak. Lisansüstü düzeyde mezun sayısı en az 10 bin kişiye ulaşacak. Yerel ekosistemin geliştirdiği uygulamaların kamu alımlarında önceliklendirilerek ticarileştirilmesi desteklenecek. Uluslararası kuruluşların güvenilir ve sorumlu yapay zekayla sınır ötesi veri paylaşımı alanındaki düzenleme çalışmalarına ve standartlaşma süreçlerine aktif olarak katkı verilecek. Uluslararası yapay zeka endekslerindeki sıralamalarda Türkiye ilk 20 ülke arasında yer alacak.
ÖNSÖZ CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'DAN
Stratejinin ön sözünü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yazdı. Yapay zekaya dayalı sistemlerin, üretim süreçleri, meslekler, gündelik yaşam ve kurumsal yapılar üzerindeki köklü dönüştürücü etkisi olduğunu belirten Erdoğan, bunun insanoğlunu yeni bir çağın eşiğine getirdiğini kaydetti.
İLK ADIMI ATAN CAHİT ARF'A ATIF
Erdoğan, "Uygulama alanı giderek artan yapay zeka teknolojilerinin, küresel ekonomik yapı üzerinde internet devriminden daha büyük bir etki yaratması beklenmektedir." ifadelerini kullanarak, sibernetiğin kurucusu El-Cezeri ile Türkiye'de yapay zekaya ilişkin ilk adımı atan Ordinaryüs Prof. Cahit Arf'a atıfta bulundu. Erdoğan, şöyle devam etti: Yapay zeka sistemlerinin ortak değerlerimize uygun olarak geliştirilmesini ve işletilmesini de kapsayan bir anlayışla tasarlanması suretiyle köklü medeniyet tecrübemizle harmanlanmış yeni bir tekno ekonomik atılım yaparak, topyekun insanlığa değer katma imkanımız var.
CUMHURBAŞKANI YARDIMCISI BAŞKANLIK EDECEK
Stratejinin takibi, süreçlerin yönetilmesi amacıyla "Ulusal Yapay Zeka Stratejisi Yönlendirme Kurulu" oluşturulacak. Cumhurbaşkanı yardımcısının başkanlık edeceği Kurulun toplantılarına Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı ile Sanayi ve Teknoloji bakan yardımcısı katılacak. Toplantının gündemine göre ilgili bakanlıkların bakan yardımcıları ve YÖK Başkanı ile diğer temsilciler toplantıya davet edilecek. Kurula önerilerde bulunmak amacıyla ilgili özel sektör, akademi ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin katılacağı "Yapay Zeka Ekosistemi Danışma Grubu" da oluşturulacak.
PAZAR BÜYÜKLÜĞÜ 2 KAT ARTACAK
Strateji Belgesi'ne göre, yaklaşık 50 milyar doları bulan küresel yapay zeka harcamalarında pazar büyüklüğünün 5 yılda 2 katını aşması bekleniyor. Birçok araştırmaya göre yapay zeka 2030'a kadar küresel ekonomiye 13-15,7 trilyon dolar katkı yapacak ve yüzde 13-14 büyüme sağlayacak. 2025 yılında dünya ortalamasında kişi başı 19 terabayt veri söz konusu olacak. Gelecek 3 yılda üretilecek verinin son 30 yılda üretilenden fazla olması öngörülüyor. ABD ve Çin'de yapay zeka odaklı girişim sayısı 2 bini bulurken Türkiye'de bu sayı yaklaşık 200 civarında. Türkiye'deki yapay zeka girişimlerinin yaklaşık yarısı teknoparklarda yer alırken, yüzde 73'ü İstanbul'da bulunuyor.
STRATEJİ BELGESİ NASIL HAZIRLANDI?
Strateji Belgesi, 40 kamu kurumu, 26 akademisyen, 38 özel sektör kuruluşu, 4 sivil toplum kuruluşu, 2 meslek örgütü ve 4 uluslararası organizasyonla yapılan çalışmalarla hazırlandı. Ekonomik ve sosyal yaşamda yapay zekayla ortaya çıkan paradigma değişiminin şekillendirdiği küresel eğilimler analiz edildi. Nisanda paydaşların görüşüne açılan taslak metin, daha sonra nihai halini aldı.
BİLİŞİM VADİSİNDE TANITILACAK
Yapay Zeka Stratejisi'nin, 24 Ağustos saat 10.00'da Türkiye'nin teknoloji ve inovasyon üssü Bilişim Vadisi'nde düzenlenecek bir törenle kamuoyuna tanıtılması planlanıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç'un katılacağı tanıtım toplantısında yapay zeka teknolojileri de kullanılacak. Türkiye'nin ilk Ulusal Yapay Zeka Stratejisi, aynı gün Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisinin (cbddo.gov.tr) internet sitesinden yayınlayacak.
