Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, 8-9 Ekim'de Macaristan'a yapacağı ziyaret kapsamında, iki ülke hükümetlerinin eşgüdümü ve Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) desteğiyle restore edilen Gül Baba Türbesi'nin açılışını gerçekleştirmesi bekleniyor.
- TİKA, Macaristan’da Gül Baba Türbesi restorasyonu, Kanuni Sultan Süleyman’ın kayıp mezarının araştırılması, Macar-Türk Dostluk Parkı restorasyonu gibi önemli projelere imza atarak iki ülke arasında "dostluk köprüsü" işlevi görüyor.
Türk-Macar dostluğunun sembolü kabul edilen ''Budin’in manevi bekçisi'' Gül Baba Türbesi, başkent Budapeşte’de Gül Tepesi (Rozsadomb) olarak bilinen bölgede yer alıyor. Gül Baba Türbesi, 2014 yılında imzalanan protokolün ardından Türk-Macar ortaklığıyla restore edilmişti. Türbenin onarımı, iç mekan ile çevre düzenlemesi yapılırken, ayrıca yeni Gül Baba Müzesi de türbenin yanına inşa edildi.
Esas ismi Cafer olan Gül Baba, Veli Baba Dergahı’na mensup bir Bektaşi dervişi olarak tanınıyor. Çevresinde ''gözü pek ve yiğit'' özellikleriyle bilinen Gül Baba, Kanuni Sultan Süleyman tarafından Macaristan'a davet edilmişti.
2 Eylül 1541’de vefat eden Gül Baba'nın cenazesi, Macaristan’da bugünkü yerine defnedilmişti. Gültepe’deki kabrinin üzerine türbe inşa edilmiş, daha sonra da türbenin yanına onun adını taşıyan tekke kurulmuştu.
Gül Baba Türbesi, yüzyıllar içinde çeşitli değişimlerden ve dönemlerden geçti. Türbe ve Gül Baba’nın aziz hatırası, yüzyıllar boyunca Türk-Macar dostluğunun simgesi olarak korunup yaşatıldı. 1914’te tarihi eser olarak tescil edilen Gül Baba Türbesi, 1962’den bu yana da müze olarak ziyarete açık durumda.
1987 yılında düzenlenen “Uluslararası Mimarlık Kampı” bölgeyi çalışma konusu olarak ele almış, önerilerde bulunmuş ancak hiçbiri hayata geçirilmemişti. TİKA, devam eden yıllarda yapılan çalışmaların ardından geçen sürede tarihi yapıda temel eksiklikler ve hasarlar gözlemlemiş, bölgede geniş çaplı incelemelerde bulunarak 2016 yılında restorasyon çalışmalarını başlatmıştı.
Gül Baba Türbesi’nin restorasyon çalışmaları sonucunda Türk-Macar uzmanların oluşturduğu bir ekip ile türbenin onarımı, iç mekan tadilatı, çevre düzenlemesi yapılmıştı.
TİKA, tarihi mirasın korunması amacıyla restorasyon çalışmalarını tamamlarken, tarihi değerlerin yaşatılması için yeni bir müzenin inşasını da gerçekleştirdi. Gül Baba Müzesi’nin kültür merkezi olarak sürekli yaşayan bir mekan olması amacıyla ziyaretçiler için kafeterya ve müze planlanırken, ayrıca çeşitli etkinlik ve toplantıların düzenlenebilmesi için de toplantı salonları ile çok amaçlı salon hazırladı.
Türbenin hemen yakınındaki Gül Baba Sokağı aslına uygun şekilde yenilenirken, türbenin girişindeki Gül Baba heykeli ise yenilenen kaide üzerinde muhafaza ediliyor.
Erdoğan’ın Başbakan olduğu dönemde Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile görüşmesinin ardından başlatılan çalışmalar neticesinde, Gül Baba, Türk-Macar dostluğunun sembolü olarak görülmeye devam ediyor.
Gül Baba Türbesi, 1543-1548'de Budin Beylerbeyi olan Yahyapaşazade Mehmet Paşa tarafından yaptırıldı. Klasik Osmanlı türbe üslubuna uygun biçimde sekizgen bir yapı olarak kesme taştan inşa edilen türbe, kurşun kaplı bir kubbe ile örtülü.
