Garanti BBVA Genel Müdürü Mahmut Akten, politika faizindeki 650 baz puanlık düşüşe rağmen yapılan indirimin mevduat faizine yansımasının sadece 350 baz puanla sınırlı kaldığını belirtti. Akten, mevduat faizindeki direnişin, bankalar üzerinde maliyet baskısı oluşturarak kredi faizlerinin aynı hızda düşmesini engellediğini ifade etti.
Garanti BBVA Genel Müdürü Mahmut Akten, politika faizinin Nisan 2025’te yüzde 46’ya çıkarıldığı tepe noktasından şu ana kadar 600-650 baz puanlık bir düşüş olduğunu belirterek, “Bunun mevduat faizine yansımasının ise sadece 350 baz puan seviyesinde kaldığını izliyoruz” dedi. Akten, Garanti BBVA Genel Müdürlük binasında gazetecilerin sorularını cevapladı. Açıklamalarında Türkiye ekonomisinin mevcut durumunu, faiz politikalarının yansımalarını ve enflasyonla mücadeledeki zorlukları ele aldı.
PARA POLİTİKASI GÖRÜNDÜĞÜNDEN DAHA SIKI
Kasımda yüzde 0,87 ile beklenti altında gerçekleşen enflasyon için aralık ayı tahminlerinin yüzde 1,35 olduğunu paylaşan Akten, “Eğitimle ilgili zamların geride kalması, yeni kıyafet ve sezon açılışlarına bağlı fiyat artışlarının tamamlanması ve indirim kampanyaları, sene sonunda daha düşük enflasyon görmemizde yardımcı olan etmenler” değerlendirmesinde bulundu. Akten, geçtiğimiz hafta enflasyon verileri açıklanmadan önce basın mensuplarına yaptığı açıklamada Merkez Bankası’nın 11 Aralık’taki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında faizlerin 100 baz puan düşürülmesini beklediklerini, ancak 150 baz puan indirim yapılma ihtimalinin de olduğunu dile getirdi
Şu anda faiz indirimi süreciyle ilgili temel bir sıkıntı görmediklerinin altını çizen Genel Müdür Akten, şunları kaydetti: “Faiz indirimlerinin devam edeceğini düşünüyoruz. Tepe noktasından bu yana yaklaşık 600–650 baz puan faiz indirimi olduğunu görüyoruz. Bunun mevduat faizine yansımasının ise sadece 350 baz puan seviyesinde kaldığını izliyoruz. Merkez Bankası faiz indirirken mevduat faizlerinin aynı hızda gerilememesi, bizim açımızdan maliyet baskısı yaratıyor. Mevduat faizleri yeterince düşmeyince kredi faizlerini de aynı oranda indiremiyoruz. Bu nedenle faiz indiriminin etkisinin yavaş yavaş yansıdığını görüyoruz. Sıkı para politikasının göründüğünden daha sıkı olduğunu düşünüyoruz."
FARKIN SEBEBİ RASYO MEKANİZMASI
Akten, bu sürecin uzun vadede hem bankacılar hem müşteriler için olumlu sonuç vereceğine inandıklarını ifade etti.
Akten, politika faizi ile piyasa faizi arasındaki farkın nedenlerini de anlattı. Bu durumun temelini Merkez Bankası'nın rasyo mekanizmalarıyla yönetilen ikinci bir kontrol mekanizmasına dayandıran Akten, “Bugün repo faizi ya da politika faizi yüzde 39,5 iken mevduat faizlerinde yüzde 41 – 42 seviyelerini görüyoruz. Dolayısıyla ‘gerçek faiz nedir?’ dendiğinde, gerçek faizin yüzde 39,5 olmadığını görüyoruz. Toplam bireysel mevduat içerisindeki Türk Lirası rasyosu üzerinden işleyen bir sistem mevcut. 65 gibi iki kritik kırılım bulunuyor: TL mevduat rasyosu 65 üzerindeyse, o ay TL mevduat rasyosunu artırmamız gerekmiyor. 60 olduğunda, rasyoyu 0,3 kadar artırmamız gerekiyor. 60’ın altına indiğinde, bu gereklilik 0,6 seviyesine çıkıyor. Bu nedenle her ay, bu rasyoyu tutturmak için TL mevduatı cazip hale getirmeye çalışıyoruz. Faizlerdeki düşüş, TL mevduat sahibi olanları aynı oranda etkilemiyor" dedi.
EKONOMİDE YUMUŞAK İNİŞİMİZ BİLE %3,5-4 BANDI
- Türkiye ekonomisinin yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 3,7 büyüdüğünü hatırlatan Akten, “Son 2-3 ayda yatırımlardaki artışın belirginleştiğini, özellikle inşaat başta olmak üzere yatırımların yüksek seyrettiğini gözlemliyoruz. Türkiye ekonomisinin gerçekten çok güçlü bir ekonomi olduğunu her zaman söylüyoruz; yabancı yatırımcılara da vurguluyoruz. Yüksek reel faiz ortamında bu faiz seviyelerinden etkilenmemizin boyutunun bu kadarla sınırlı kaldığını düşünüyoruz. Yumuşak iniş seviyemiz üç buçuk – dört bandı. Faiz aşağı geldiğinde ve riskler azaldığında da daha hızlı yükselebilecek bir ekonomi dinamiğimiz var” diye konuştu.
ÇİN CİDDİ YATIRIM KARARI ALDI
- Türkiye’nin ekonomik dinamiklerinin çok güçlü olduğunun dikkati çeken Mahmut Akten, sözlerini şöyle sürdürdü: “Savunma sanayii sektörü giderek öne çıkıyor. KOBİ’lerimiz çok güçlü ve bazı sektörlerde dünyada lider konumdayız. Kimya alanlarında ciddi bir başarı görüyoruz; ağır sanayi ve otomotiv sektöründe de güçlü bir pozisyonumuz var. Çin’den yatırımcılar Türkiye’ye ciddi yatırım kararları almış durumda ve yakında daha fazla duyum alacağınızı gözlemledik. Türkiye, jeopolitik olarak da yatırım için çok cazip bir konumda.”
