Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi, Meclis Genel Kurulu'nda tüm partilerin oylarıyla kabul edildi ve EYT yasalaştı. EYT'de ilk maaşların yatacağı tarih, milyonlarca vatandaşa emeklilik yolu açan EYT düzenlemesinin yürürlüğe girmesiyle beraber sorgulanmaya başladı. Mart ayında hak sahipleri, emeklilik başvurusunda bulunabilecek.EYT düzenlemesinin yasalaşması ve yasanın Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla birlikte başvuru süreci başlayacak. İlk etapta yaklaşık 2 milyon 250 bin kişinin emekli olmasını sağlayacak düzenlemenin çıkmasının ardından başvuru yapılmasıyla birlikte maaş hakkı da kazanılmış olacak.
EYT düzenlemesi kimleri kapsıyor, kimler EYT'li olamıyor?
8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar EYT kapsamına giriyor. Bu tarihten sonra hizmet başlangıcı olanlar ise düzenlemeden yararlanamayacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle ilk etapta 2 milyon 250 bin kişi emeklilik hakkına kavuşacak. Prim ve sigortalılık süresini tamamlayanlarla birlikte bu sayı her yıl artacak.
8 Eylül 1999 öncesi işe girişi olanlardan kadınlar için 5 bin prim günü ve 20 yıl sigortalılık süresi, erkekler için 5 bin prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekiyor. Prim ve sigortalılık süresi şartlarını karşılayanlar yaşa bakılmadan emeklilik hakkı kazanacak.
EYT’de yaş sınırı olacak mı?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "2 Milyon 250 bin vatandaşımız emekli olma hakkına kavuşuyor. Herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacaktır" dedi. 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar EYT kapsamına giriyor. Bu tarihten sonra hizmet başlangıcı olanlar ise düzenlemeden yararlanamayacak.
EYT'liler ilk maaşını ne zaman alacak?
EYT başvurularıyla ilgili açıklama yapan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, “Panik olmanıza gerek yok. Resmi Gazete'de yayımlanması sonrası e-Devlet üzerinden başvuru yapılabilir. Nisanda ilk maaş alınacak. Bütçeye ek yük getirmesi konusunda endişemiz yok." dedi.
EYT maaşları ne kadar olacak?
Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, EYT maaşları hakkında açıklama yaptı. Bayram; "Prim gün sayısı düşük olan kişi ile prim gün sayısı fazla olan kişi arasında mutlaka maaş farkı olacaktır.
Örnek vermek gerekirse 5000 prim gün sayısı ile emekli olan vatandaş 3500 lira maaş alacakken 9000 bin prim gün sayısı ile emekli olan vatandaş bu rakamın çok üzerinde maaş alacak.
En düşük esnaf emeklisi 4 bin 196 lira alırken SSK 2000 öncesi 4 bin 678 lira maaş alıyor. SSK 2000 sonrası ise 3500 lira maaşı var. EYT'liler de bu rakam üzerinden maaşlarını alacaklar. Taban fiyat bu olacak." dedi.
Prim borcu bulunan EYT’li nasıl emekli olacak?
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili düzenleme yasalaştığında, 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı çalışmaya başlamış olanlardan koşulları yerine getirenlere emekli aylığı bağlanacak. Kendi sigortalılığı dolayısıyla BAĞ-KUR veya genel sağlık sigortası (GSS) prim borcu bulunanlar, borç ödeninceye kadar emekli olamayacaklar. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, prim borcu bulunan EYT’lilere ilişkin merak edilenleri yazdı
Emeklilik dilekçesi verenlerden 4B (BAĞ-KUR) kapsamında hizmet olarak değerlendirilen süreler dahil olmak üzere prim ödeme yükümlüsü kendisi olup dilekçe verdiği tarih itibarıyla prim borcu bulunanlara, borcu ödeyinceye kadar emekli aylığı bağlanmayacak. Bu kişilerin emeklilik dilekçesi, borcu ödedikleri tarihte geçerli sayılacak ve emekli aylığı, borcun ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren başlatılacak.
En son yapılandırma kanunu geçen yıl çıkartıldı. 30 Nisan 2021 tarihinden önceye ait borcunu dört ay içinde ödemeyen BAĞ-KUR’luların sigortalılık süresi donduruldu. EYT’li BAĞ-KUR’luların emekli olabilmesi için 30 Nisan 2021 tarihinden sonra prim borcunun bulunmaması ve dondurulan süreler dışındaki hizmetlerinin emekli olmaya yeterli olması gerekiyor.
Emeklilik dilekçesi verdiği tarihte prim borcu olmamakla birlikte, emekli aylığı bağlama işlemleri sırasında geçmiş döneme ait brüt asgari ücretin iki tutarına kadar prim borcu olduğu tespit edilenlerin dilekçeleri geçerli kabul edilerek, aylıkları izleyen ay başından geçerli olmak üzere bağlanacak. Hesaplanan prim borçları ise emekli aylığından her ay 3’te 1 oranında kesilerek tahsil edilecek.
Bağkur prim borcu bulunan 4A ve 4C’liler
Hayatlarının bir döneminde BAĞ-KUR’lu olan 4A (SSK) veya 4C’liler (Emekli Sandığı) sadece 4A veya 4C kapsamındaki hizmetleriyle emekliliğe hak kazanmış olsalar bile BAĞ-KUR prim borçları varsa emekli olamayacaklar. Örneğin 5300 gün SSK’lı çalışması olan EYT’li normalde tek başına bu hizmet süresiyle emekli olabilir. Bu kişinin 300 gün BAĞ-KUR prim borcu varsa, emekli olabilmesi için borcunu ödemesi istenecek.
GSS prim borcu bulunan 4A ve 4C’liler
4A (SSK) veya 4C (Emekli Sandığı) kapsamında emeklilikte genel sağlık sigortası (GSS) prim borçları dikkate alınmayacak. Bu statülerde emeklilik dilekçesi verenlere, GSS prim borçları olsa da emekli aylığı bağlanacak.
Şirket ortağı olan 4A'lıların emekliliği nasıl olacak?
SSK’lı çalışırken aynı zamanda şirket ortaklığı bulunanlar, 4A’lı çalışmayı bıraktıkları tarihten itibaren BAĞ-KUR primi ödemek zorunda oluyorlar. Bununla birlikte, 4A’lı çalışmayı bıraktığı ay içinde emeklilik dilekçesi verenler için 4B yükümlülüğü doğmuyor. Ancak, emeklilik dilekçesini aynı ay içinde değil de farklı bir ayda verenlerin BAĞ-KUR yükümlülüğü başlatılmış oluyor. Bu kişiler, BAĞ-KUR primlerini ödemeden emekli aylıkları bağlanmıyor.
Emeklilik dilekçesi verdikten sonra BAĞ-KUR prim borcu bulunduğu belirlenenlerin aylıkları ise prim borcunu ödemeden bağlanmıyor.
Diğer yandan, emeklilik dilekçesi işten ayrıldığı ay içinde verilmiş olsa bile prim borcu çıkması halinde, borç ödeninceye kadar zorunlu BAĞ-KUR sigortası da başlatılıyor ve bunun için de prim ödenmesi gerekiyor.
Şirket ortağı olan 4A’lı EYT’lilerin emeklilik için işten ayrılmadan önce BAĞ-KUR borcunu kapatması gerekir.
EYT kredi paketi nasıl olacak?
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati EYT konusunda işverenlerin karşılaşacağı kıdem tazminatı yükünü, uygun finansman koşullarıyla Hazine Destekli KGF kefaleti ile karşılayabilecekleri bir kredi paketi konusunda çalışmalara başladıklarını açıkladı. Bakan Nebati sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada "Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığımız tarafından çalışmalar yapılmaktadır. Bu çerçevede, işverenlerimizin karşılaşacağı kıdem tazminatı yükünü, uygun finansman koşullarıyla Hazine Destekli KGF kefaleti ile karşılayabilecekleri bir kredi paketi konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığımızca hazırlıklar başlatılmıştır" ifadelerini kullandı.
