Türkiye’nin çağrısıyla İstanbul’da buluşan İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, Kudüs krizini masaya yatırdı. 44 ülkeden temsilcinin katıldığı İstanbul’da düzenlenen toplantıya Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ev sahipliği yaptı. Çavuşoğlu, toplantının ardından İİT Genel Sekreteri Yusuf el-Useymin ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki ile ortak basın toplantısı düzenledi. Toplantıya İİT İcra Komitesi üyesi olmayan ülkelerden de dışişleri bakanı düzeyinde katılım olduğuna dikkati çeken Çavuşoğlu, “Bu toplantı, İslam aleminin Harem-i Şerif’in kutsiyetini tarihi statüsünün muhafazası hususundaki kararlılığını ayrıca Filistin ve Kudüs davasına desteğin en güçlü biçimde belirtilmesi bakımından önemlidir” diye konuştu.
Toplantıda kabul edilen, İİT’nin ortak tutumunu yansıtan bildirgede Harem-i Şerif’in İslam’ın en mukaddes üç mabedinden biri olduğunun en açık şekilde vurgulandığını belirten Çavuşoğlu, “Filistin Devleti’nin başkenti Doğu Kudüs üzerindeki tüm egemenlik hakkına halel getirecek her türlü girişim reddedilmiştir” ifadesini kullandı. İsrail’in yasa dışı uygulamalarının karşısında duran Filistin halkını selamladıklarını dile getiren Çavuşoğlu, “Barış sürecinin yeniden canlandırılmasına dönük uluslararası çabalara desteğimizi hep birlikte vurguladık” diye konuştu. Çavuşoğlu, bildirgede Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İİT Zirve Dönem Başkanı olarak tüm İslam aleminin ortak tepki ve beklentisini dile getiren açıklamasına da atıfta bulunulduğuna dikkati çekti. Türkiye’nin konuya ilişkin yoğun diplomasi yürüttüğünü vurgulayan Çavuşoğlu, “Neticede Kudüs halkının ve Filistin’in kararlılığı gayet net. Başarıya ulaşılmasında Filistinli kardeşlerimizin birlik içinde hareket etmiş olmaları belirleyici olmuştur” şeklinde konuştu.
Çavuşoğlu, Kudüs halkının yanında durmanın İslam aleminin boynunun borcu olduğunun altını çizerek, “Krizin İsrail siyasetinde de kendi içlerindeki aklıselim sahibi sesleri daha fazla dinlemelerini öğreteceğini umuyorum. İsrail aklıselim anlayışla adımlar attı ve bundan sonra da aynı hataların tekrarlanmamasını burada beklediğimizi de vurgulamak isterim” dedi. İslam aleminin Filistin ve Kudüs davasına desteğini sürdüreceğini ve dayanışma içinde olacağına dikkati çeken Çavuşoğlu, Türkiye’nin de Filistin halkının yanında olmaya devam edeceğini kaydetti.
- Tepki hafife alınmasın
- İİT nezdinde Türkiye Daimi Temsilcisi ve Büyükelçi Salih Mutlu Şen, “Bu kınamalar hafife alınmamalı. İslam ülkeleri söz konusu toplantıyla, İsrail’e ‘İslam ülkelerinin hassasiyetini tam olarak dikkate alır bir tutum içine gir’ çağrısında bulunmuş oldu” dedi. İİT Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ve G-8 Genel Müdür Yardımcısı Ufuk Gökçen de “Tüm katılımcılar Türkiye’nin Mescid-i Aksa konusunda attığı adımları çok zamanlı buldu. Aslında bir nevi bu mekanizmayı Türkiye harekete geçirmiş oldu” dedi.
Toplantının ardından açıklama yapan İİT Genel Sekreteri Yusuf el-Useymin, “İslam ümmeti, çok şükür hep bir arada ne istediğini söyledi. Bu, ümmetin hayır üzere olduğunu göstermektedir ve bence bu bir zaferdir. Bu zafer siyonizme karşı durduğumuzu göstermektedir.” ifadelerini kullandı.İcra komitesi tarihinde ilk defa bu kadar bakan ve yetkilinin bir araya geldiğini, bunun Kudüs’e verilen önemi gösterdiğine dikkati çeken Useymin, Kudüs’ün kutsallığı ve desteğe ne kadar ihtiyacı olduğunun herkes için önemli olduğunu söyledi. Useymin, şöyle devam etti: İsrail’in keyfi uygulamaları karşısında İslam ülkeleri ortak bir tavır sergiledi. Kudüs tüm Müslümanlarındır, onu savunmak da herkesin görevi.”
Filistin Dışişleri Bakanı Riyad Maliki, gösterdiği çabalar için Türkiye’ye teşekkür ederek etti. Maliki şunları kaydetti: “Bu toplantı Türkiye’nin Kudüs ve Filistin’e verdiği önemi göstermektedir. Burada bizim yanımızda duran tüm ülkelere, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türk halkına teşekkür ediyoruz. Türkiye Dışişleri Bakanlığı harika çalışmalar yaptı, İİT Genel Sekreterliği çok çalıştı. Bizler de sizin çalışmalarınıza destek veriyoruz.”
İstanbul’da olağanüstü toplanan “İİT Dışişleri Bakanları Olağanüstü İcra Komitesi Toplantısı”nın ardından yayımlanan nihai bildiride, Kudüs’ün İslam yönetiminde kaldığı yüzyıllar boyunca inşa edilmiş örnek niteliğindeki dini hoşgörü vurgulandı.
Mescid-i Aksa’nın İslam’ın ilk kıblesi ve en kutsal üç mescidinden biri olduğunun altının çizildiği bildiride, Kudüs’ün Müslüman ümmet için dini ve ruhani karakteri ile “sömürgeci İsrail işgalinin” sebep olduğu bütün tehditlere karşı savunma kararlılığı vurgulandı. Bildiride, şu değerlendirme yapıldı:
Mescid-i Aksa’nın kapatılması, Filistinli Müslüman ve Hristiyanların doğal hakkı olan kutsal yerlerde ibadet etme özgürlüklerinin toplu ceza uygulamaları ve barışçıl şekilde ibadet eden Filistinlilere karşı ölümcül ve aşırı güç kullanma yoluyla yasaklanması dahil olmak üzere İsrail’in son zamanlardaki provokatif eylemlerini güçlü bir şekilde kınıyoruz.”
“İşgalci güç” İsrail’in tüm yasa dışı ve provokatif kısıtlamalarının yasal ve tarihi statüko ile uluslararası hukuku çiğnediğine işaret edilen bildiride, İsrail’in illegal ve insanlık dışı politika ve eylemleri kınandı.
