|

ABD darbeyle tanıştı

Dünyadaki birçok ülkeyi askeri darbe ve sokak isyanlarıyla istikrarsızlaştıran ABD kendi silahıyla vuruldu. 3 Kasım’daki seçim sonuçlarını tanımayan Trump taraftarları Washington’un kalbi Kongre binasını bastı. Dört saat süren işgal geride 4 ölü, siyasi kriz, kaos, kutuplaşma ve en önemlisi de ABD’nin ‘süper güç imajı’nı yerlebir eden manzaralar bıraktı.

00:00 - 8/01/2021 Cuma
Güncelleme: 07:37 - 8/01/2021 Cuma
Yeni Şafak
Dünya önceki gün ABD’de seçim sonuçlarını tanımayan Trump yanlılarının Kongre binasını basmasını endişeyle izledi.
Dünya önceki gün ABD’de seçim sonuçlarını tanımayan Trump yanlılarının Kongre binasını basmasını endişeyle izledi.
ABD Başkanı Donald Trump’ın başkent Washington’daki “Amerika’yı Kurtar” adlı mitinginin ardından ortalık karıştı.
Beyaz Saray önündeki mitingden sonra ABD Kongresi’ne yürüyen binlerce gösterici, Kongre binasının önündeki barikatları aşarak binaya girmeye çalıştı.
Polisle yaşanan çatışmalardan kısa süre sonra bazı göstericiler Senatoya girdi. Bunun üzerine Kongre’deki Başkanlık Seçimi Seçiciler Kurulu oylamasının onay oturumuna ara verilerek, oturuma başkanlık eden Başkan Yardımcısı Mike Pence ve Kongre üyeleri binadan çıkarıldı.

İTİDAL ÇAĞRISI

  • ABD Başkanı Donald Trump olayların çığırından çıkması üzerine Twitter hesabından itidal çağrısı yaptı. Trump,
    “ABD Kongre binasındaki herkesten barış içinde kalmalarını istiyorum. Şiddet yok. Unutmayın, Biz hukuk ve nizam partisiyiz. Hukuk’a ve muhteşem erkek ve kadınlarımıza saygı gösterelim”
    mesajını paylaştı. Trump, Ulusal Muhafızlara Kongre binasındaki olaylara müdahale etmeleri için talimat verdi. Başkan Yardımcısı Mike Pence de olayların sona erdirilmesi için çağrı yaparken, şiddet olaylarının hoş görülemeyeceğini belirtti.

BU BİR KALKIŞMADIR

ABD’nin seçilmiş başkanı Joe Biden ise yaşananların gerçek Amerika’yı yansıtmadığını belirterek,
“Yapılan protesto değildir. Bir kalkışmadır. Bu kesinlikle kaostur. Ayrılıkçılığa bile girer. Bu kalabalığa çağrı yapıyorum. Geri çekilin”
dedi. Biden, Trump’a da çağrı yaparak, “Ulusal televizyona çık ve yemini tut. Anayasa’yı savun. Bu kuşatmanın sonlandırılmasını talep et” ifadelerini kullandı.

52 KİŞİ GÖZALTINDA

  • Tüm dünyanın büyük bir endişe ve şaşkınlıkla takip ettiği olaylar nedeniyle 12 saatlik sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
    Sokağa çıkma yasağının ardından OHAL kararı da 15 gün uzatıldı. 4 saatte güçlükle bastırılan kalkışmada 4 kişi hayatını kaybetti.
    Olaylarda 14 polis hafif şekilde yaralanırken, 52 kişi gözaltına alındı. Cumhuriyetçi Kongre üyesi Adam Kinzinger ise yaşananları “darbe teşebbüsü” olarak nitelendirdi.

PENCE’TEN TRUMP’A VETO

Olaylardan önce düzenlenen mitingde Trump, Başkan Yardımcısı Mike Pence’e çağrı yaparak Biden’ın onaylanmasını geri çevirmesini istedi.
Pence ise Trump’ın çağrısını geri çevirdi ve Kongre’nin Joe Biden’ın seçim zaferini onaylamasına engel olmayacağını belirtti.
Pence konuşmasında “Anayasa’yı destekleyeceğime ve savunacağıma dair yemin ettim” ifadesini de kullandı.

1814’TEN SONRA İLK İŞGAL

ABD Kongresi, İngilizlerin 1814’teki işgalinden bu yana ilk kez böyle bir zor kullanmaya tanık oldu.
ABD Kongresi, savaş hali dışında ilk kez böyle bir işgalle karşı karşıya kaldı. Kongre binası en son ABD’nin bağımsızlığını kazanmasından 36 yıl sonra, 1812-1814’te İngilizlerle yapılan savaş sırasında Washington işgal edildiğinde vandalizme uğramıştı.

Trump’a tepki Biden’a destek

  • ABD’de Başkan Donald Trump destekçilerinin Kongre binasını basmasıyla başlayan olaylar büyük tepkiyle karşılandı. Seçim sonuçlarının tanınması ve saygı gösterilmesi istendi.
  • -Almanya Başbakanı Angela Merkel:
    ABD Kongresi’ne saldırı yapılarak içeri girilmesine ilişkin görüntüleri herkes izledi. Bu görüntüler beni kızdırdı ve üzdü. ABD, olması gerektiği gibi iki haftadan kısa bir süre içinde kendi demokrasisinde yeni bir sayfa açacak.
  • -Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron:
    Washington’ta bugün olanlar ABD’yi yansıtmıyor. Bugün Fransa şevk ve kararlılıkla ABD halkının ve yöneticilerini seçmeye, kaderlerini, hayatlarını hür irade ve demokratik seçimlerle belirlemeye çalışan halkların yanında. Bazılarının şiddet ve baskılarına rağmen pes etmeyeceğiz.
  • -İngiltere Başbakanı Boris Johnson:
    Utanç verici görüntüler. ABD dünya çapında demokrasiyi savunandır. Güç değişiminin barış ve huzur içinde gerçekleşmesi bu nedenle çok önemli.
  • -NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg:
    Washington’daki görüntüler şok edici. Bu demokratik seçimin sonucuna saygı gösterilmelidir.
  • -AB Konseyi Başkanı Charles Michel:
    Washington’da yaşanan görüntülere şahitlik etmek şoke edici. ABD’de yönetimin Joe Biden’a barışçıl şekilde devrinin sağlanacağına inanıyoruz.
  • -AB Dışişleri ve Güvenlik Yüksek Politikası Temsilcisi Josep Borrell:
    Bu gece Amerikan demokrasisi tüm dünyanın gözü önünde kuşatma altına alındı. Bu, ABD demokrasisine, kurumlarına ve hukukun üstünlüğüne eşi görülmemiş bir saldırıdır. Amerika bu değil. 3 Kasım’daki seçimin sonuçlarına tam anlamıyla saygı gösterilmelidir.
  • -Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova:
    ABD’de seçim sistemi eskimiş, sayısız ihlallere fırsat yaratarak çağdaş demokratik standartlara cevap veremez olmuştur. Dost Amerikan halkına tarihindeki bu dramatik anı layıkıyla atlatmasını diliyoruz.
  • -İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani:
    ABD’de gördüklerimiz Batı demokrasisinin ne kadar zayıf ve başarısız olduğunu ve güçlü bir temeli olmadığını gösterdi.
  • -Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying:
    Çin, ABD vatandaşlarının en kısa sürede barış, istikrar ve güvenliğe kavuşmasını umuyor.
  • Arka arkaya istifalar
  • Trump destekçilerinin Kongre binasını basması ve şiddet olaylarının ardından, Beyaz Saray’da istifa dalgası geldi. ABD Ulaştırma Bakanı Elaine Chao, Beyaz Saray Sözcü Yardımcısı Sarah Matthews, Beyaz Saray Sosyal İşler Müdürü Rickie Niceta ve Melania, Trump’ın Özel Kalem Müdürü Stephanie Grisham istifa etti.

Güvenlik zafiyeti

Trump taraftarlarının Kongre’ye girişi sırasında polis müdahalesinin sınırlı kalması güvenlik zafiyeti olarak değerlendirildi. Göstericiler Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin de odasına girerken, yağma olaylarının yaşanması dikkati çekti.

Amerika’da anarşi

  • Trump destekçisi grupların Kongre’yi basması dünya basınının ilk konusu oldu. Manşetlerde yer alan olaylar “ABD’de anarşi”, “Trump’ın nefret çetesi Kongre’yi işgal etti”, “ABD’de darbe günü”, “Utan!” ve “Trump taraftarlarından demokrasiye tehdit” başlıklarıyla duyuruldu.
  • Guardian gazetesi,
    haberi “Trump çetesinin hücumu Kongre’de kaos çıkardı” manşetiyle duyurdu.
  • İngiliz Daily Mail gazetesi
    işgali “Trump’ın nefret çetesi Kongre Binası’na hücum etti” ifadeleriyle manşetten gördü.
  • The Times gazetesi,
    Trump destekçilerinin Amerikan demokrasinin kalbini işgal ettiğini belirterek, manşetinde “ABD Kongresi kuşatma altında” ifadelerini kullandı.
  • İngiliz Metro gazetesi,
    ABD Kongresi’nde silahların çekildiği bir fotoğrafla birlikte, “ABD’de Anarşi” başlığını attı.
  • Alman Hamberger Morgen Post gazetesi,
    kostümlü bir Trump destekçisinin fotoğrafını tam sayfa kullanarak, “Utan!” başlığını attı.
  • Fransız Le Figaro gazetesi,
    Trump destekçilerinin Kongre’ye akın etmesini Joe Biden’a bir saldırı olarak niteleyerek, manşetinde “krık demokrasi” ifadelerini kullandı.
  • Frnasız Le Telegramme gazetesi
    de “Washington’da kaos” manşetiyle haberi duyurdu.
  • Le Rebuplicca:
    ABD’de darbeli bir gün
  • La Stampa:
    Bir zamanlar Amerika vardı
  • İl Messaggero:
    Amerika ihlal edildi
  • The Washington Post gazetesi:
    Trump taraftarı çete Capitol (Kongre) binasını kuşattı.
  • ABD’nin saygın ekonomi gazetelerinden Financial Times:
    Pence Trump’a meydan okuduktan sonra isyancılar Kongre’ye saldırdı.

“6 Ocak” paylaşımına inceleme

  • Tüm dünyanın şaşkınlıkla izlediği olaylarda bir ayrıntı FBI’yı harekete geçirdi. Kyle Jane Kremer adlı Trump destekçisinin 19 Aralık 2020’de
    “6 Ocakta Washington’da olacağız” paylaşımında bulundu. Kyle Jane Kremer’ın tweetine yanıt veren Trump, “6 Ocak tarihi gün. Orada olacağım” ifadelerini kullandı. ABD medyası, FBI’ın Trump destekçisi Kyle Jane Kremer ve Donald Trump’ın paylaşımının araştırılacağını ve paylaşımların yaşanan gerilimlerin delili olarak kullanılacağını yazdı.

Kanlı baskının başrolünde


ABD’deki demokrasi adına yaşanan kara günün başrolünde yer alanların kimlikleri de ortaya çıktı. Baskın olayı esnasında oldukça dikkati çeken vücudunu saran dövmeleri, sırt çantası ve kafasındaki tüylü miğferiyle Kongre binasını işgal edenlerden biri olan Trump destekçisinin kimliği ortaya çıktı.
İşgalcinin adının Jake Angeli olduğu belirtildi. Arizona’lı bir şarkıcı ve aktör olan 32 yaşındaki Trump taraftarı, sık sık sağcı mitinglere katılmasıyla tanınıyor. Angeli ile ilgili dikkat çeken bir diğer ayrıntı ise Trump’ın avukatı Rudy Giuliani ile el sıkışırken çekilmiş bir fotoğrafının bulunması.
Kongre’yi basan Jake Angeli’nin üyesi olduğu QAnon grubu, ABD’de aşırı sağcı komplo teorileri hareketi olarak biliniyor. Trump yanlısı Angeli, Vikinglerinkine benzer giyinişiyle Kongre baskınının öne çıkan ismiydi.

Ölen kadını şehit ilan ettiler

Trump’ın destekçilerinin Kongre binasına yaptığı baskında öldürülen Ashli Babbitt adlı kadının hava kuvvetleri gazisi olduğu ortaya çıktı.
Göğsünden vurularak öldürülen Ashli Babbitt’in, hava kuvvetlerinde 4 kez görev yapmış üst düzey bir güvenlik görevlisi olduğu belirtildi.
Trump destekçileri hayatını kaybeden kadını şehit ilan etti.

Sosyal medyadan süresiz ihraç

Demokratların Trump’ın hesaplarının kapatılması çağrısı sonrası ilk adımı atan Twitter, Trump’ın hesabını 12 saat boyunca kilitledi. Facebook ve Instagram da Trump’ın hesabını “süresiz” engelledi. Facebook CEO’su Mark Zuckerberg, “Trump’ın Facebook ve Instagram hesaplarındaki engeli süresiz olarak en azından önümüzdeki iki hafta boyunca barışçıl iktidar geçişi tamamlanana kadar uzatıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

İlk faturayı Pence’e kesti

ABD Başkanı Donald Trump, yaşanan gerginliğin ardından kendisinin aksine anayasanın yanında yer alan yardımcısı Mike Pence’in çalışma ekibinin başındaki isim olan Marc Short’un Beyaz Saray’a girişini yasakladığı ifade edildi. Trump, “Mike Pence, umarım ülkemizin iyiliği için ayağa kalkabilirsiniz” ifadelerini kullandı.

Biden’a onay

ABD’de 3 Kasım’da yapılan başkanlık seçimlerinde belirlenen Seçiciler Kurulu oylarının sayıldığı Kongre oturumunda, Demokrat Joe Biden lehine seçim sonuçları resmen tescil edildi. ABD Kongre binasının basılmasının ardından yeniden toplanan ve delege oylarının sayılması işlemine devam eden Kongre, başkanlık seçimini Biden’ın kazandığını resmen onayladı. Kongre oturumunda, Demokrat Joe Biden’ın seçimde aldığı 306 oyun tamamı tescil edildi. Biden’ın başkanlığının onaylandığı toplantıya başkanlık eden Mike Pence’in
“Bu gece buraya zarar verenler kazanamadı. Hiçbir zaman kazanamayacaklar” sözleri dikkati çekti. Kongre”nin ABD’nin yeni başkanı Joe Biden’ın zaferini onaylamasının ardından, Donald Trump, “Seçim sonucuna kesinlikle katılmıyorum. Gerçekler benim kazandığımı ortaya koyuyor ama 20 Ocak’ta görevi sorunsuz şekilde devredeceğim”
ifadelerini kullandı.

Demokratlar dengeyi sağladı

  • ABD’nin Georgia eyaletinde Senato’nun iki sandalyesi için yapılan 2. tur seçimleri, resmi olmayan sonuçlara göre Demokrat adaylar kazandı.
    Senato sandalyelerinden ilki için yapılan seçimde Demokrat aday Raphael Warnock oyların yüzde 50,7’sini alarak Cumhuriyetçi Senatör Kelly Loeffler’ı geride bırakmasının ardından, ikinci seçimde Demokrat Jon Ossoff oyların yüzde 50,3’ünü kazanarak Cumhuriyetçi David Perdue’a karşı ipi göğüsleyen taraf oldu. Böylece, Cumhuriyetçiler’in sandalye sayında 50’ye 48 üstün olduğu Senato’da dengeyi sağlayan Demokratlar, seçilmiş Başkan Yardımcısı Camala Harris’in görevine başladığında “Senato Başkanı” sıfatıyla meclise girmesiyle çoğunluğu ele geçirmiş olacak.

Yerli teröristler!

Biden, ABD Kongresini basanların “yerli terörist” olduğunu, Trump’ın ise başından bu yana demokratik kurumlara “topyekün saldırı” başlattığını söyledi. Kongre baskınının, Amerikan tarihinin “en karanlık” günlerinden biri olduğunu söyleyen Biden,
“Onlar protestocu değildi, onlara protestocu demeyin. İsyancı bir kalabalıktı. Onlar, yerli terörist. (Trump) Başından bu yana demokratik kurumlarımıza topyekün saldırı başlattı.”
ifadesini kullandı.

15 Temmuz’da hain kalkışmayı desteklediler

Önceki gün darbe girişimi ile karşı karşıya kalan ABD, 15 Temmuz’daki FETÖ kalkışmasında iki yüzlü bir siyaset izlemişti.

  • ABD adına ilk açıklama darbe girişimin bastırılmasından sonra gelmişti.
    Darbe girişiminden saat 22.00 civarında haberdar olan ABD’den ilk açıklama 23.57’de geldi. Moskova’da bulunan ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, çok cılız bir açıklama ile adeta darbeyi desteklediklerini hissettirdi.
    Bu açıklamada ne demokrasi vurgusu ne de seçilmiş hükümete destek vardı: “Türkiye’de barış, istikrar ve devamlılık olmasını umuyorum.”


Türkiye’nin beklediği açıklama darbe girişimi savuşturulduktan sonra geldi. Türkiye saatiyle 02.05’te Beyaz Saray ve ABD Dışişleri’nden eş zamanlı bir açıklama geldi:
“Görüşmede, Türkiye’de tüm tarafların seçilmiş hükümeti desteklemesi gerektiği ifade edilmiştir.”
Darbe gecesinin ertesi günü 16 Temmuz’da ABD Başkanı Barack Obama, Türkiye’deki gelişmeleri görüşmek üzere Ulusal Güvenlik ekibini topladı.
Bu toplantıdan sonra ABD Başkanı Obama, ülkesinin Türkiye’deki demokratik yollarla seçilmiş, sivil hükümete ‘sarsılmaz desteğini’ vurguladı ancak ABD’den hiçbir zaman darbe karşıtı güçlü bir destek gelmedi.
#ABD
#Trump
#Washington
#Kongre
3 yıl önce